Ο Ιάπωνας Γιούκιο Μισίμα αποτελεί μια από τις εμβληματικότερες μορφές της Ιαπωνικής διανόησης, τόσο για τον τρόπο που χρησιμοποιούσε τον δυτικό τρόπο σκέψης στην συγγραφή του, όσο για την ταραχώδη ζωή του. Ο θαυμασμός του συγγραφέα για το ανθρώπινο σώμα, τον πόνο, την αυτοκτονία μέσα από την ιεροτελεστια αλλά και τον θάνατο είναι γνωστές. Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό, είναι η παιδική του ηλικία.
Μεγάλωσε με την αριστοκρατικής καταγωγής γιαγιά του, Νάτσουκο, η οποία του απαγόρευε να βγαίνει έξω και να παίζει με τα άλλα αγόρια ή να ασχολείται με τα σπορ. Ουσιαστικά μεγάλωσε μόνος του, μαζί με τις ξαδέρφες του, σε ένα σπίτι με κούκλες. Στην εφηβεία του ασχολήθηκε με την συγγραφή, κάτι που προξένησε την έντονη δυσαρέσκεια του πατέρα του που ήταν στρατιωτικός. Φυσικά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι συνέβη στον ψυχισμό του Μισίμα, αλλά η παιδική του ηλικία, σε συνδυασμό με το μπούλινγκ που δεχόταν από τους συμμαθητές του λόγω της συγγραφικής του ιδιότητας (η οποία αδικως ταυτιζόταν με την ομοφυλοφιλία) σίγουρα έπαιξαν ρόλο στην εμμονή του με το σώμα.
Είναι γνωστό πως ο ίδιος ασχολήθηκε με το μπόντι μπίλντινγκ, ενώ καταδίκασε τους συγγραφείς της εποχής του, όταν παρατήρησε πως περιφρονούσαν το σώμα και προωθούσαν το νου εις βάρος του πρώτου. Δεν μπορούμε φυσικά να κατανοήσουμε τι αντίκτυπο είχε η παιδική του ηλικία στη μετέπειτα εξέλιξη του, μπορούμε όμως να υποθέσουμε, πως όσο πιο πολύ απομακρύνεις ένα αγόρι από παραδοσιακά "αντρικές" ενασχολήσεις, τόσο πιο εύκολα το οδηγείς στην εκθήλυνση του. Θα λέγαμε λοιπόν πως η ανατροφή του ήταν ένας προάγγελος της σημερινής ανατροφής των αγοριών, αφού σίγουρα κυριαρχεί η ατζέντα της εκθήλυνσης τους, αποτρέποντας τα από το να ασχοληθούν με παιχνίδια που θα τα βάλουν έστω και στον παραμικρό κίνδυνο, σε μια προσπάθεια να προστατευτούν από την βίαια κοινωνία. Μεγαλώνοντας, τα ίδια αυτά τα αγόρια θα προσπαθήσουν να ασχοληθούν με όσο το δυνατόν πιο «επικίνδυνες» δραστηριότητες, θα ψάξουν να βρουν τόσο άλλα άτομα όπως τα ίδια, για να νιώθουν ότι ανήκουν σε μια φυλή (συμμορίες), όσο και για να βρουν το αντρικό πρότυπο που δεν υπήρχε ποτέ στη ζωή τους.
Ο Μισίμα δεν μπόρεσε να υπηρετήσει στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο εξαιτίας της φυματίωσης, παρήγαγε όμως έναν πλούτο από λογοτεχνικά και θεατρικά βιβλία. Μερικά από τα γνωστότερα του έργα είναι "Οι κλέφτες" του 1946 για δύο νεαρά μέλη της αριστοκρατίας που οδηγούνται στην αυτοκτονία, και "Οι εξομολογήσεις μιας μάσκας" που αποτελεί μια μορφής "ψευδο-αυτοβιογραφίας", αφού αφορά σε έναν νέο που πρέπει να κρύβεται πίσω από μια μάσκα για να επιβιώσει στην κοινωνία. Το τελευταίο βιβλίο μάλιστα ήταν εξαιρετικά επιτυχημένο στην Ιαπωνία με αποτέλεσμα να γίνει ο ίδιος δημοφιλής.
Ήταν υποψήφιος τρεις φορές για το Νόμπελ λογοτεχνίας,αλλά ποτέ δεν το κέρδισε. Ο λόγος ήταν οι σεξουαλικές του προτιμήσεις ή - σύμφωνα με φήμες - οι ακροδεξιές του πεποιθήσεις. Ο Μισίμα δημιούργησε την προσωπική του παραστρατιωτική οργάνωση με όνομα "Tatenokai" (κοινωνία ασπίδας), με μοναδικό σκοπό την προστασία του αυτοκράτορα της Ιαπωνίας. Στις 25 Νοεμβρίου του 1970, ο Μισίμα εισέβαλε μαζί με άλλα τέσσερα μέλη της παραστρατιωτικής του οργάνωσης στο γραφείο του ταγματάρχη της στρατιωτικής δύναμης της Ιαπωνίας, κρατώντας τον όμηρο. Το κύριο αίτημα του, ήταν η επαναφορά στην εξουσία του αυτοκράτορα. Φυσικά οι στρατιώτες απλά γέλασαν με τις απαιτήσεις του, και για να καταλάβουμε το γιατί, θα πρέπει να κάνουμε μια μικρή αναδρομή στην ιστορία της Ιαπωνίας.
Η Ιαπωνία υπήρξε ανέκαθεν μια συντηρητική χώρα, χωρίς να έχει πολλές εμπορικές συναλλαγές με άλλες χώρες. Υπήρχε μάλιστα η πολιτική "Sakoku" (κυριολεκτικά "κλειστή χώρα") που απαγόρευε με την ποινή του θανάτου τους αυτόχθονες που ήθελαν να φύγουν από την χώρα, αλλά και τους ξένους που ήθελαν να την επισκεφτούν. Η κατάσταση αυτή άλλαξε δραματικά το 1868, όταν τα Αμερικάνικα πολεμικά πλοία βομβάρδισαν τα Ιαπωνικά λιμάνια, σε μια ιστορική κίνηση που που οδήγησε στην εκβιομηχανοποίηση και εκμοντερνισμό της Ιαπωνίας, και στις εμπορικές συναλλαγές της τελευταίας με άλλους λαούς. Ιστορικά το γεγονός αυτό ονομάστηκε "Παλινόρθωση Μέιτζι" και παγίωσε τον αυτοκράτορα ως άρχοντα του πολιτικού συστήματος. Φυσικά αυτή η κίνηση έφερε τρομακτικές αλλαγές στην κοινωνία. Μια από αυτές ήταν η απαγόρευση σπαθιών, με αποτέλεσμα να πληγεί όχι μόνο η τιμή των σαμουράι, αλλά η ίδια η έννοια της τιμής να πεταχτεί στα σκουπίδια.
Ίσως για αυτό τον λόγο να υπέφερε και ο Μισίμα. Βγαίνοντας ατιμασμένη από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο με εκατομμύρια θύματα, ίσως η Ιαπωνική κοινωνία να ήθελε να αποτάξει τις παραδοσιακές έννοιες οι οποίες ήταν ταυτισμένες με τον θάνατο. Η μεγαλύτερη μορφή προδοσίας για τον ίδιο, θα ήταν σίγουρα η αποκήρυξη της Θεϊκής ιδιότητας από τον ίδιο τον αυτοκράτορα. Η αποκήρυξη αυτή δεν ήταν "ψιλά γράμματα", αφού αφαιρώντας την ιδιότητα αυτή, ουσιαστικά ο αυτοκράτορας παραδέχτηκε πως τα εκατομμύρια των Ιαπώνων που μάχονταν στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο πέθαναν μάταια. Βλέποντας την χώρα του να αποτάσσει τις παραδοσιακές αξίες, προδομένος από τον αυτοκράτορα και υπομένοντας την γελοιοποιήσή του από τους στρατιωτικούς, ο Μισίμα αυτοκτόνησε πραγματοποιώντας χαρακίρι.
Τι ήταν αυτό που θα πρέπει να κρατήσουμε από την ταραχώδη ζωή του όμως; Ο Μισίμα μπορεί να χαρακτηρίστηκε ως καρικατούρα από μερικούς, σίγουρα όμως το πραξικόπημα του είχε ιδεολογικές προεκτάσεις και έντονο ρομαντισμό για μια εποχή που πέρασε, αλλά και απέχθεια για μια νέα που με την πρόφαση του προοδευτισμού έχει διαλύσει οποιαδήποτε μορφή αξίας.
Ο Μισίμα μισήθηκε όσο κανείς άλλος από αριστερούς για τα ακροδεξιά του φρονήματα, αλλά και από δεξιούς για την αποκήρυξη του διεφθαρμένου από τον μοντερνισμό αυτοκράτορα. Ίσως ο ίδιος να ήθελε να τον θυμόμαστε όχι σαν κατάλοιπο μιας παλαιότερης εποχής -με την εξέγερση του μια ύστατη προσπάθεια επαναφοράς της τιμής των Σαμουράι σε μια ολοένα και πιο προοδευτική και υλιστική κοινωνία- αλλά ως παράδειγμα ενός πνευματικού πραξικοπήματος που θα πρέπει όλοι να πραγματοποιήσουμε, έτσι ώστε να αποκομίσουμε αξίες αιώνιες, άφθαρτες μέσα στους αιώνες, κόντρα στην αναλωσιμότητα του μοντερνισμού.
Comments