Ο Ιωάννης Συκουτρής σίγουρα αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες πνευματικές προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδος.Πρόκειται ίσως για το σπουδαιότερο Έλληνα φιλόλογο με πλούσιες φιλολογικές και ιστορικές έρευνες.Μάλιστα η συγγραφή της εισαγωγής του πλατωνικού "Συμποσίου" προκάλεσε σάλο σε όλη τη χώρα,λόγω της άποψης που αναπτύσσεται εντός του για τις αρχαίες ομοφυλοφιλικές και παιδεραστικές τάσεις.
Οι πολιτικές απόψεις σου Συκουτρή είναι πλέον λίγο πολύ γνωστές.Ο Συκουτρής φιλοσοφικά και πολιτικά ήταν επηρεασμένος από την οπτική του μεσοπολεμικού εθνικισμού με την φασιστική και εθνικοσοσιαλιστική του στροφή.Ο ίδιος χαρακτηριζόταν ως πλατωνικός κάτι που φαίνεται από την αγάπη του και την άρτια γνώση της πλατωνικής φιλοσοφίας.
Ο Ιωάννης Συκουτρής είχε μια πληθώρα θεμάτων με τα οποία καταπιάστηκε επιστημονικά,με βάση του πάντα τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και τους στοχαστές του καθώς και την βυζαντινή περίοδο. Παράλληλα,ασχολήθηκε και με λογοτεχνικά θέματα κάνοντας βαθύτατες κριτικές σε σημαντικά έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Ένα έργο σταθμός για τον ίδιο και για την σκέψη του ήταν το έργο "Φιλοσοφία της ζωής". Εκεί αναπτύσσει μια πολύ ενδιαφέρουσα φιλοσοφική θεωρία κατά την οποία σχηματίζει 6 αντιλήψεις για την ζωή.Ο ίδιος επηρεασμένος από τον Πλάτωνα δίνει στο έργο του μια βαθιά ιδεαλιστική οπτική με έντονο μεταφυσικό περιεχόμενο.
Κατά τον Συκουτρή οι άνθρωποι σχηματίζουν τις παρακάτω 6 αντιλήψεις για το φαινόμενο της ζωής:
1)την θρησκευτική
2)την ευδαιμονιστή
3)την μηδενιστική
4)την ανθρωπιστική
5)την αντίληψη για το αντικειμενικό έργο και τέλος την
6) ηρωική αντίληψη της ζωής.
Ο μεγάλος φιλόλογος ανέπτυξε θεωρητικά και διεξοδικά την γνώμη του για την τελευταία ηρωική αντίληψη,καθώς και για το ανθρώπινο ον που ακολουθεί μια τέτοια αντίληψη.
Παρέθεσε εντυπωσιακές ιδέες για αυτού του είδους την οπτική που σίγουρα δεν αφήνουν ασυγκίνητους όλους εκείνους που συνεχίζουν να αντιλαμβάνονται τον άνθρωπο ως πνευματικό και βαθιά μεταφυσικό ον.Όλους εκείνους που δεν βλέπουν τον άνθρωπο μέσα από το "μαθηματικοποιημενό" -ποσοτικό πρίσμα. Όλους αυτούς που δεν βλέπουν τον άνθρωπο ως χρηματιστηριακό προϊόν.Εκείνους τους αριστοκράτες του πνεύματος που έχουν αναπτύξει μια μη ωφελιμιστική οντολογία.
Βασική αρχή λοιπόν αυτού του τρόπου σύλληψης του φαινομένου της ζωής είναι η ασταμάτητη και συνεχής μάχη. Ο ακατάπαυστος αγώνας!
Ο άνθρωπος δίνει την δική του μάχη για ανάβαση σε υψηλότερα επίπεδα συνείδησης της ζωής.Γίνεται φορέας μιας ανώτερης μορφής της ζωής!
Σημασία για τον άνθρωπο που διακατέχεται από αυτή την ηρωική αντίληψη έχει το μέλλον που διαγράφεται μπροστά του.Στο παρόν δίνει την μάχη του,ενώ δεν υπάρχει χώρος για το παρελθόν και την μοιρολατρία του.Το παρελθόν είναι απλά ένα προστάδιο στου οποίου τώρα βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο εαυτού.Ο παροντικός του εαυτός είναι ο πολυτιμότερος καρπός του παρελθόντος του.Είναι ένα υψηλότερο σκαλοπάτι στον συνεχή αγώνα για ανύψωση σε πολυτιμότερες μορφές ζωής μέσα από το απαράλλακτο "είναι" του.
Μέσα από την μάχη ενάντια στην φύση,ενάντια στους άλλους και ενάντια στον ίδιο του τον εαυτό,το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με την τραγικότητα της ζωής.Η ζωή εμπεριέχει ένα τραγικό στοιχείο. Αυτό του αγώνα ως συνεχή και μαρτυρικού.Ο ηρωικός άνθρωπος αντικρίζει κατάματα αυτή την τραγικότητα,διότι τοποθετεί τον εαυτό του στον πυρήνα κάθε σύγκρουσης,κάθε ευκαιρίας για μάχη και αγώνα.Μέσα από αυτόν τον αγώνα του παρόντος για το ευγενέστερο μέλλον του ο ηρωικός άνθρωπος λαμβάνει το πόνο και την ελπίδα του στο ύψιστο σημείο.Ζει την συντριβή του και ζει αυτή την συντριβή ως απαραίτητη ηθική αναγκαιότητα των προϊόντων αυτού του ακατάπαυστου ηρωικού αγώνα.
Αναπτύσσει ένα ερωτικό ένστικτο για την συντριβή του και παρηγορείται από αυτήν.
Εδώ έρχεται η βασική οντολογική ουσία της ηρωικής αντιλήψεως τη ζωής.Το αποτέλεσμα δεν μετριέται με αριθμούς και μεγέθη. Δεν μετριέται μέσα από το ωφελιμιστικό πρίσμα.Εδώ αναπτύσσεται μια βαθιά μεταφυσική σκέψη.Η επιτυχία ως αγώνας.
Σκεφτείτε τους 300 Σπαρτιάτες και την ηρωική πτώση τους.Μόνο ένας ωφελιμιστής θα μπορούσε να κατανοήσει αυτή την πτώση ως ήττα.Είναι ήττα μόνο σε ένα ωφελιμιστικό και καθαρά υλιστικό μοντέλο ζωής.Για τον Συκουτρή και τον ηρωικά σκεπτόμενο άνθρωπο αυτή η πτώση είναι το ιδεώδες της ΝΙΚΗΣ.
Η "νίκη" είναι η λέξη που αντιπροσωπεύει τον ηρωικό άνθρωπο.Εκφράζει μια μεταφυσική ιδέα του σκοπού μέσα από την ηρωική αντίληψη της ζωής.Ο ηρωικός άνθρωπος βιώνει την δική του "νίκη" και δεν ενδιαφέρεται για την επιτυχία,η οποία εκφράζεται μέσα από ποσοτικά και υλιστικά μεγέθη.
Ως το προνόμιο των εκλεκτών να βιώνουν την συντριβή για τους άλλους,ο ηρωικός άνθρωπος βιώνει την μοναδικότητα του.Νιώθει ότι είναι ένας εκλεκτός από την μοίρα για αυτόν τον ευγενή σκοπό.Είναι ένας επίλεκτος μάρτυρας του αγώνα.
Ο ηρωικός άνθρωπος είναι ένα ον γεμάτο αντιθέσεις.
Ζει την ζωή δυναμικά και βιώνει ενδελεχώς τα πάθη της ζωικής ορμής.
Ο ηρωικός άνθρωπος βιώνει τις τυπικές απολαύσεις της ζωής ως φαινόμενα που παραλύουν την δύναμή του.Φαινόμενα τα οποία αρμόζουν σε άτομα που θέλουν να πάρουν από την ζωή.Ο ηρωικός άνθρωπος θέλει να δώσει στην ζωή.
Να της δώσει μέσω του ηρωικού του αγώνα.
Μια ζωή πολυμερής.Μια ζωή όμως που μέσω της ηρωικής αντίληψης δίνει έκφραση στον θάνατο της.
Έχει μια μυστικιστική σχέση με τον θάνατο.
Δεν βαδίζει προς αυτόν ως φαινόμενο πεπερασμένο.
Δεν βαδίζει προς αυτόν από βαρεμάρα,δειλία ή μαρασμό.
Βαδίζει προς αυτόν ως συντελεστής σε ένα μεγάλο φινάλε.
Η τελευταία πράξη ενός ηρωικού σεναρίου ζωής.
Το τέλος και η τελείωση της ύπαρξης του.
Για αυτόν ο θάνατος συλλαμβάνεται ως πράττειν και όχι ως πάσχειν.
Ακόμα και η ηλικία του ηρωικού ανθρώπου δεν μετριέται με νούμερα και αριθμητικά μεγέθη. Μετριέται από το περιεχόμενο της και την αγωνιστικότητα της και μόνο.
Η μάχη για αυτόν τον άνθρωπο είναι ανιδιοτελής και μοναχική.
Δεν αναμένει ανταλλάγματα.
Είναι ένα είδος νιτσεϊκού υπερανθρώπου,από την άποψη ότι ο ίδιος έχει γίνει κοινωνός μιας υψηλότερης μορφής ζωής.
Ένας άνθρωπος με ισχυρό κεντρικό "Εγώ" που λειτουργεί ως άμυνα ενάντια στις ζωικές και εξωτερικές ηδονικές αποσπάσεις και παράλληλα θα τις συγκρατεί εντός του.
Για τον ηρωικό άνθρωπο η ζωή διακατέχεται από τραγικότητα.Η ηρωική αντίληψη της ζωής αποτελεί τον έναν δρόμο.
Ποιος να είναι άραγε ο άλλος;Αυτός της παραίτησης μήπως;
